Ateşkesin önünde iki engel
İşgalci İsrail ordusunun dokuzuncu ayını dolduran ve on binlerce Filistinlinin ölümüne, on binlerce Filistinlinin yaralanmasına ve Gazze’nin yerle bir olmasına sebep olan saldırıları sırasındaki en ciddi ateşkes süreci işlemeye başladı. İsrail basını ve Hamas’ın paylaştığı detaylar ışığında, çatışmaların son bulması ve esir takasını içeren görüşmelerde iki engel kaldı. Bu engellerin aşılması halinde İsrail’in yürüttüğü soykırım savaşı son bulacak. Ön görüşmeleri yürütmek üzere arabulucu ülke Katar’ın başkentine giden İsrail Dış İstihbarat Servisi (MOSSAD) Başkanı David Barnea’nın Tel Aviv’e olumlu intibalarla geri döndüğünü bildiren İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’ın sunduğu cevap ile kendi talepleri arasında bazı boşluklar olsa da müzakerelerin önümüzdeki hafta başlayabileceğini bildirdi.
Netanyahu’nun bahsettiği boşlukların Biden’ın önerisinde yer alan üç aşamalı plan çerçevesinde esir takasının tamamlanmasının ardından ikinci aşamada daimi ateşkes müzakerelerinin başlayacağına ilişkin olarak Hamas’ın ABD, Katar ve Mısır’dan yazılı teminat istemesi olduğu bildirildi. Aynı zamanda İsrail, esir takası sürecinde serbest bırakılacak üst düzey Filistinli tutukluların Hamas tarafından belirlenmesini de kabul etmek istemiyor. MOSSAD Başkanı David Barnea, Doha dönüşü İsrail medyasına yaptığı açıklamada, ön görüşmelerde arabuluculara Hamas’ın yazılı teminat talebinin kabulünün zor olduğunu söylediğini bildirdi.
Yeni ateşkes sürecine temel teşkil eden teklif ABD Başkanı Joe Biden’ın 31 Mayıs’ta ilan ettiği önerinin iki tarafça düzenlenmiş halini ön görüyor. Ne İsrail ne de Hamas tarafından yeni teklifin metni yayınlanmazken, Reuters’a bilgi veren Hamas yetkilileri, sürece dair bazı detayları paylaştı. Buna göre, 16 gün sürecek ilk aşamada bütün esirlerin serbest bırakılması için müzakereler sürdükçe taraflar saldırıları durduracak. İkinci aşamada ateşkes, İsrail ordusunun Gazze’den çekilmesi ve insani yardımlar gibi konular ele alınacak. Müzakereler toplamda 6 hafta sürecek.
İsrail cephesinde ordu ile siyaset arasındaki fikir çatışması, bu süreçte de kendini gösteriyor. Medyaya konuşan ancak ismini vermeyen İsrail ordusundaki esirlerden sorumlu yetkililer, Netanyahu’nun bu süreci de bozması halinde istifa tehdidinde bulundu. Yetkililer, Gazze’deki savaşın daha fazla sürdürülemeyeceğini belirtirken “bedeli ne olursa olsun ateşkesin kabulünden yana olduklarını” aktardı. Eski Savunma Bakanı Benny Gantz, Netanyahu’yu arayarak ne şekilde olursa olsun ateşkesi destekleyeceğini bildirdi. Genelkurmay Başkanı Gadi Eizenkut ise “Ateşkes için verilen yeni yetkiler zor olsa da kaçınılmazdı” dedi.
İsrail’deki koalisyon hükümetinin aşırı sağcı ortakları, müzakerelerin başlamasını istemezken İsrail vatandaşları ise 9 aydır ulaşılamayan esirlerin kurtarılması için ateşkese öncelik verilmesi düşüncesinde. Kanal 12 tarafından yapılan ankette, binlerce İsrail vatandaşına müzakerelere ilişkin yaklaşımları soruldu. İsraillilerin yüzde 67’si önceliğin kesinlikle esirlerin kurtarılması için ateşkese verilmesi gerektiğini ifade ederken yüzde 26’sı ise saldırıların sürmesi yönünde görüş bildirdi. Hamas Hareketi ise Doha’daki temasların ardından İsrail tarafının en geç bugün kararını vermesi gerektiğini ilan etti.
